30 บาทรักษาทุกที่ ยังเป็นเพียงวาทกรรม ใบส่งตัวเป็นทุกข์ของผู้ป่วย บังคับให้มีใบส่งตัว เพื่อรับการรักษาฟรีตามสิทธิ ผลักภาระให้ผู้ป่วย-ญาติ เกินจำเป็น ทุกข์จากความเจ็บป่วยก็มากพอแล้ว หมอสุภัทรเสนอหลัก 3 ข้อ ใบส่งตัวไม่ควรใช้เป็นใบอินวอยซ์เรียกเก็บเงินปลายทาง
ใบส่งตัว-30บาทรักษาทุกที่ วันนี้ (17 ธ.ค.67) นพ.สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ ผอ. โรงพยาบาลสะบ้าย้อย ประธานชมรมแพทย์ชนบท ให้ความเห็นผ่านเฟซบุ๊กส่วนตัวว่า ใบส่งตัว เดิมเป็นเครื่องมือในการส่งต่อข้อมูลระหว่างแพทย์ ต่อมากระดาษใบนี้มีหน้าที่เพิ่มคือเป็นเสมือน invoice สำหรับเรียกเก็บเงินจากปลายทาง คนไข้หรือญาติต้องมาเอาใบส่งตัวอีก ทั้ง ๆ ที่โรงพยาบาลที่รับส่งต่อมีข้อมูลเต็ม ๆ แล้ว ไม่ใช่ผู้ป่วยใหม่ ไม่มีข้อมูลทางการแพทย์อะไรใหม่ที่ต้องเขียนใบส่งตัวอีกแล้ว เสียเวลาค่าเดินทางทั้งผู้ป่วยและญาติ เพิ่มงานเพิ่มความแออัดแก่โรงพยาบาลต้นทางอีกด้วย
คนไข้มะเร็ง ในโครงการ cancer anywhere โรงพยาบาลสังกัดมหาวิทยาลัยแจ้งเงื่อนไขต้องไปเอาใบส่งตัวที่หน่วยบริการปฐมภูมิทุกครั้ง แต่ สปสช. ประกาศว่า “ไม่ต้องใช้ใบส่งตัว” งานนี้ชัดเจน คนไข้กลัวไม่มีคิว ไม่ได้รับการรักษา ทุกคนก็ต้องยอมไปขอใบส่งตัวมาอีก 30 บาทรักษาทุกที่ ยังเป็นเพียงวาทกรรม แล้วทางออกคืออะไร เบืัองต้น หมอสุภัทรเสนอหลัก 3 ข้อ ดังนี้
1.ทำให้ “ใบส่งตัวคือใบส่งต่อข้อมูลเพื่อการรักษาผู้ป่วย” ให้ผู้มีอำนาจวางระบบให้ยุติหน้าที่ “ใบส่งตัว” ในฐานะ invoice หรือหลักการเรียกเก็บเงินเสียในทุกกรณี การบังคับให้ต้องมีใบส่งตัวเพื่อจะได้รับการรักษาฟรีตามสิทธินั้น สร้างความทุกข์และผลักภาระให้ผู้ป่วยและญาติเกินจำเป็น เป็นการปิดกั้นการเข้าถึงบริการอันเป็นสิทธิตามกฏหมาย ดังนั้นถ้าผู้ป่วยมีประวัติที่เพียงพอแล้ว มีคิวนัดแล้ว ก็ไม่ควรต้องมาเอาใบส่งตัวอีก
2. หาเครื่องมืออื่น ในการเรียกเก็บค่ารักษาพยาบาลระหว่างโรงพยาบาลที่ไม่ใช่ใบส่งตัว เป็นกฎกติกาข้อตกลงร่วมที่มี สปสช.เป็นคนจ่ายหรือเป็น clearing house เป็นระบบธุรกรรมหลังบ้าน เคลียร์กันเอง คุยกันเอง ระหว่างโรงพยาบาล อย่าให้ผู้ป่วยและญาติต้องลำบาก ทุกข์จากความเจ็บป่วยก็มากพอแล้ว แต่แน่นอน อัตราการตามจ่ายจะเป็นอัตราที่สมเหตุสมผลไม่เน้นทำกำไร
3. ในระยะยาว รัฐบาลควรทำระบบโปรแกรมเวชระเบียนกลางแห่งรัฐขึ้นมา ทดแทนการที่ต่างโรงพยาบาลต่างมีโปรแกรมที่ซื้อมาเองจากเอกชน เมื่อนั้น การเข้าถึงข้อมูลระหว่างโรงพยาบาลจะง่ายขึ้น ภายใต้กติกาการรักษาสิทธิผู้ป่วยในการเก็บความลับผู้ป่วย แล้วจะเป็นการส่งตัวแบบดิจิทัลโดยสมบูรณ์
ความโกลาหลของการใช้/ไม่ใช้ใบส่งตัว cancer anywhere เป็นเพียงยอดภูเขาน้ำแข็งของความทุกข์ผู้ป่วยจากใบส่งตัวทุกประเภท น่าจะถึงเวลาของการปฏิรูปใหญ่ สงครามใบส่งตัวคือสัญญะแห่งความขัดแย้งของระบบการรักษาพยาบาลหลายสังกัด งบประมาณที่น้อยลงคือหนึ่งในต้นเหตุ แต่เราก็ไม่ควรผลักภาระมาให้ผู้ป่วย เพราะสุขภาพและการรักษาพยาบาลยามเจ็บป่วย คือ สิทธิคือสวัสดิการสังคมที่คนทั้งโลกอิจฉาคนไทย เราจึงควรช่วยกันฝ่าฟันไปให้สำเร็จ
