กำนันผาด และ หยด มีลูกสาว 2 คน ดาหวัน พี่สาวเป็นช่างเสริมสวยในหมู่บ้าน ส่วน ดาวรุ่ง จบเกษตรมาจากมหาวิทยาลัยในกรุงเทพฯ กำนันผาดเป็นคนตรง ซื่อสัตย์ จึงเป็นศัตรูของพวก นายทำนบ และ ทะนง ผู้เป็นลูกชาย เพราะขวางเส้นทางอิทธิพลของสองพ่อลูกที่จะทำธุรกิจผิดกฎหมายในท่ากระยาง เป็นที่หวาดกลัวของชาวบ้าน

กำนันผาดถูกยิงแต่รอดชีวิตมาได้ จึงมีความคิดที่จะให้ ”ดาวรุ่ง” เป็น “กำนันหญิง” ของท่ากระยางสืบแทน เพื่อที่ตนเองจะได้สืบเรื่องที่นายทำนบลักลอบตัดไม้พะยูงเพื่อส่งไปขายต่างชาติ

ดาวรุ่ง ลงสมัครชิงตำแหน่งผู้ใหญ่บ้านและกำนัน ท่ามกลางความไม่เห็นด้วยของดาหวันพี่สาวและแม่หยด แต่ด้วยความมุ่งมั่นตั้งใจเด็ดเดี่ยวที่จะโค่นอิทธิพลของนายทำนบ ทำให้ดาวรุ่งกล้าเสี่ยงที่จะออกหาเสียงเลือกตั้งกับ เปีย คู่หู

ธรรณพ ถูกย้ายมารับตำแหน่งปลัดอำเภอที่ "ท่ากระยาง" ในระหว่างทางถูก ปลาแขยง แพงพวย ดอกโศก จอมเกเรประจำหมู่บ้าน ลูกชาย มัคทายกจืด ดักปล้น แต่ถูกดาวรุ่งกับเปียช่วยไว้ได้ ทำให้ธรรณพประทับใจในตัวดาวรุ่ง โดยที่ดาวรุ่งไม่รู้ว่า ธรรณพเป็นปลัดคนใหม่ที่เพิ่งจะเข้ามารับตำแหน่ง จนกระทั่งวันงานประจำปีของวัด ธรรณพ เข้ามาระงับเหตุทะเลาะวิวาทระหว่างทะนงกับพวกชาวบ้าน ทุกคนจึงได้รู้ว่าธรรณพ คือปลัดอำเภอคนใหม่

นายทำนบ วางแผนเพื่อจะเอาธรรณพเข้าเป็นพวก โดยใช้ทะนงให้เอาเงินไปให้ธรรณพ แต่ธรรณพปฏิเสธไม่ยอมรับของทำนบ และแจ้งความจับทะนงในข้อหาพกพาอาวุธโดยไม่มีใบอนุญาต ทำนบจึงวางแผนใหม่โดยการให้ "แววหวาน" เมียเก็บของทำนบไปยั่วธรรณพ แต่แววหวานก็ทำไม่สำเร็จ ทำนบจึงเชิญธรรณพมาเลี้ยงต้อนรับที่หมู่บ้าน ดาวรุ่ง และเปียเห็นเข้าจึงเข้าใจผิดคิดว่าธรรณพกลายเป็นสมุนรับใช้ของนายทำนบไปแล้ว ยิ่งทำให้ดาวรุ่งมีความรู้สึกเกลียดชังและพยายามขัดขวางไม่ให้ดาหวันพี่สาวติดต่อกับธรรณพ

กำนันผาดออกสืบเรื่องไม้พะยูงและธุรกิจผิดกฎหมายของนายทำนบอย่างเงียบ ๆ ขณะที่ดาวรุ่งต้องถูกกลั่นแกล้งในการหาเสียงเลือกตั้งทั้งจากกลุ่มของทะนง และจากพวกของปลาแขยง ดาวรุ่งพยายามทุกทางเพื่อให้ชนะการเลือกตั้ง และสุดท้ายดาวรุ่งก็ชนะการเลือกตั้งได้เป็นกำนันหญิงอย่างใสสะอาด ทำให้ธรรณพยิ่งชื่นชมในตัวดาวรุ่ง และสนิทสนมกับดาหวันเพื่อจะได้ใกล้ชิดกับดาวรุ่ง ทำให้ดาหวันเข้าใจผิดคิดว่าธรรณพมีใจกับตนเอง ดาวรุ่งก็ยิ่งพยายามขัดขวาง และยิ่งเลียดชั่งธรรณพยิ่งขึ้น หลังจากได้รับการแต่งตั้งเป็นกำนัน ดาวรุ่งก็เริ่มลงมือพัฒนาท้องถิ่นด้วยการยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง นำวิชาการเกษตรแผนใหม่มาเผยแพร่ให้ลูกบ้าน โดยมี เกื้อกูล ซึ่งเป็นชาวไร่และเป็นพวกของดาวรุ่งมาตลอดร่วมกับ ครูวิภา คอยช่วยเหลือสนับสนุนทุกทาง ทั้งหมดจึงเป็นที่หมายตาของ นายทำนบและทะนง มีคำสั่งให้ฆ่ากำนันดาวรุ่ง แต่ดาวรุ่งก็รอดตายมาได้ และยิ่งต่อสู้เข้มข้นขึ้นเพราะมีชาวบ้านเป็นแนวร่วม

แววหวานพยายามทำทุกทางเพื่อเอาชนะจิตใจของธรรณพ แต่ไม่สำเร็จ กลายเป็นปฏิปักษ์กับดาหวันอย่างรุนแรง

ดาหวัน บีบบังคับให้ดาวรุ่งใช้ตำแหน่งหน้าที่กำนัน เชิญธรรณพมากินข้าวที่บ้าน เพื่อสร้างความสนิทสนม ธรรณพมาตามคำเชิญเพราะต้องการสนิทสนมกับดาวรุ่ง และธรรณพเริ่มสงสัยว่าดาวรุ่งเกลียดชังเขาเพราะอะไร

ปลาแขยง แพงพวย และดอกโศก จอมเกเร พยายามป่วนงานพัฒนาของดาวรุ่งเพราะถือว่าดาวรุ่งเป็นศัตรู ปลาแขยงวางแผนที่จะปลุกปล้ำดาวรุ่ง เพราะต้องการเทครัวทั้งพี่สาวและน้องสาว เป็นเหตุให้ปลาแขยงและพวกต้องบาดเจ็บสะบักสะบอมจากการต่อสู้กับดาวรุ่งและเปีย และยิ่งทำให้ดาวรุ่งเกลียดชังปลาแขยงกับพวกมากยิ่งขึ้น ขณะที่ดาหวันก็ต้องการแต่งงานกับปลัดธรรณพ เพื่อหวังจะเป็นคุณนายมีหน้าตาเกียรติยศในสังคมชนบท

โสมโสภา หลานสาว คุณหญิง มารดาของธรรณพ กลับมาจากเมืองนอก รบเร้าให้คุณหญิงพามาหาธรรณพที่ท่ากระยาง คุณหญิงจึงจำต้องพาโสมโสภามาท่ากระยาง ทั้งสองถูกพวกของทะนงดักปล้นและลวนลาม ปลาแขยง แพงพวย และดอกโศก ผ่านทางมาพบจึงช่วยทั้งสองไว้ได้ โสมโสภาไม่พอใจเมื่อรู้ว่าธรรณพสนใจดาวรุ่ง จึงหาทางเข้าพวกกับทะนง เพื่อยืมมือของทะนงและทำนบกำจัดดาวรุ่งให้พ้นทาง แววหวานเองก็ชิงชังโสมโสภาแต่จำต้องอดกลั้นไว้ เพื่อจะใช้โสมโสภาให้เป็นประโยชน์ต่องานผิดกฎหมายของทำนบและทะนง ดาวรุ่งและธรรณพเกิดขัดแย้งกันอยู่เสมอในเรื่องงานพัฒนา ละกวาดล้างยาเสพติด

กำนันผาดก็เข้าป่าเพื่อสืบค้นแหล่งตัดไม้และพักไม้พะยูงของทำนบ

โสมโสภา พยายามเอาชนะหัวใจของธรรณพแต่ไม่สำเร็จ ธรรณพของให้คุณหญิงทำการสู่ของดาวรุ่งเพื่อแต่งงาน ทำให้โสมโสภาแค้นใจ จึงร่วมมือกับทะนงเพื่อฆ่าดาวรุ่ง โสมโสภา ถูกทะนงจับไว้เป็นตัวประกัน หลังจากที่ธรรณพนำกำลังเข้าช่วยดาวรุ่งจับไม้พะยูงและยาเสพติด ดาวรุ่งบุกเข้าไปช่วยโสมโสภาในที่กักขัง ทำให้โสมโสภารู้ว่ากำนันดาวรุ่งเป็นคนที่มีจิตใจดีงาม และหวังดีต่อโสมโสภา ดาวรุ่งถูกพวกของทะนงและทำนบ ล้อมยิงจนต้องหนีเข้าป่าลึก ผาดเข้าช่วยดาวรุ่งและผาดถูกยิงตาย ธรรณพเข้าไปช่วยดาวรุ่งให้รอดพ้นจากเงื้อมมือของทะนง แต่ดาวรุ่งบาดเจ็บสาหัส ธรรณพพาดาวรุ่งหนีตายจนไปรวมกับพวกของปลาแขยง ปลาแขยงสละชีวิตเพื่อปกป้องดาหวัน ก่อนที่ดาหวันจะพาตำรวจเข้ามาช่วยดาวรุ่งและธรรณพในป่า ดาหวันเสียใจในการตายของปลาแขยง และรู้ว่าปลาแขยงมีความรักที่แท้จริงต่อตน

โสมโสภา น้องใจเสียใจที่ผิดหวังจากธรรณพ จึงเดินทางกลับไปอเมริกา ทะนง ทำนบ และแววหวานถูกจับข้อหาค้ายาเสพติดและค้าไม้เถื่อน

ดาวรุ่ง บาดเจ็บสาหัสถูกนำส่งโรงพยาบาล ดาวรุ่งเข้าใจแล้วว่าธรรณพยืนเคียงข้างประชาชนและมีอุดมการณ์ของข้าราชการที่ดี ซื่อสัตย์สุจริต รักษาผลประโยชน์ของประชาชน ทั้งสองต่างรักและเข้าใจกัน

ดาวรุ่ง ได้รับรางวัลแหนบทองคำในฐานะกำนันพัฒนาดีเด่นจากกรมการปกครอง ท่ามกลางความตื่นเต้นและปลาบปลื้มของชาวท่ากระยาง